önce zehra, yani ananesi. o zaman daha genç kız. büyükhanım ve hacıbey ananesi ve dedesi. ama anne babaları öldüğü için abisi ismail'le kendilerine onlar bakıyor. evin şımarık kızı, abisi lisede öğrenci bir sene sonra istanbul'a felsefe okumaya gidecek, felsefe okumak istiyor, şair ama henüz şiir yazmamış. o arada zehra resme merak sarar. ismail'in hocası celil hikmet bey ders vermeye başlar zehra'ya. birbirlerini severler, aileler de uygun görür evlendirmeye karar verirler ama o arada balkan harbi çıkar. ismail gönüllü yazılır, celil hikmet de askere gider. hepsi gülcemal isimli gemiyle sevk edilir. ismail'ın akibetinden uzun süre haber alınamaz.
balkan harbinin ardından 1.ds çıkar. ruslar trabzon'u işgal eder. büyükhanım, zehra, tehcir edilen ermeni komşularının kızı anuş yola düşer. hacıbey evde kalır. çünkü tek bacağını 95 harbinde kaybetmiştir. o dönemde çok yürümüş, tekrar yürüyemecektir. yolda çok zorluk çekerler. bir dere kenarına geldiklerinde annesi boğulan hasan da ekibe katılır. samsun'a vardıktan sonra bir gemiyle istanbul'a geçer. erenköy'deki yiğenin yanında kalırlar. bir gün hastaneye gidip ismail'in akibetini öğrenirler, tifüsten ölmüştür.
settarhan ise tebriz'de halı tüccarıdır. babası mirza han taht-ı süleyman'da, zengin, halı üreticisidir. settarhan azam'ı sevmektedir. babası settarhan'ı kervanla teslimata yolar. yezd şehrinde zerdüşi piruz da teslimat yapılacak kişinin oğludur. lakin settarhan'ın geldiği gün babası ölür. onu sessizlik kulesine götürürken piruz'un yanında olur, kısa süredir tanışmalarına rağmen dost olurlar. dönüşte azam'a fikri sorulmasa da settarhan ile azam'ınn nişanının ilan edileceği hafta piruz taht-ı süleyman' a gelmek ister. ailesi bu durumdan hoşlanmasa da gelme denmez. halı atölyelerini gezdirirken piruz ve azam birbirlerine aşık olurlarlar. piruz tekrar gelip azam'ı ister vermeyince kaçırır. mirza han setttar'a bu işi temizlemesini söyler ancak settarhan yapamaz ve kaçar. mirza han daha sonra dayanamayıp azam'ı affetmiştir, piruz müslüman olmuş, düğünle evlendirilmişlerdir.
nakşi dergahına girer bir gece çay yapmayı öğrenir. kaçtığı gece sehend dağlarında soğuktan donmak üzereyken yaşamak istediğine karar verir. bir gece meyhanede öylesine tanıştığı sbatum'daki sofya'nın yanına gider. sofya teklifsiz kabul eder onu. o dönemde bolşevik hareketin etkili olduğu batum'da bu hareketi destekleyenlerden biridir sofya ve yanındakiler. sofya settarhan'a aşık olsa da onunla evlenmeyi kabul etmez, settar da evlenmeden onunla olmayı kabul etmez. böyle bir tartışma ertesinde sokaklarda yürürken kuyumcu sarrafım'ın soyulduğunu görür, müdahale eder. ermeni çeteciler onu tutuklar, hakkında ölüm fermanı çıkarır. fakat ertesi gün bolşevik devrim olur.sofya'nın arkadaşı vasili kaçmasına yardım eder. trabzon'a giden bir gemiye bindirir. rus parası pul olsa da kaptan cemil onu tranzon'a bırakır, hatta para verir, yol gösterir. trabzon'a varınca cemil'in söylediği kahveci çerkez arslanbey'in yanuna gider. orda çalışmaya başlar. amacı para biriktirip istanbul'a gitmektir. çayı çok güzeldir, arslanbey onu sever.
bu arada muhacirler geri döner. onlara cemiyet yardım etmektedir. bakü'de cemiyeti gören settarhan da onlarla birliktedir. iran konsolosu settarhan'ı çok sevmektedir. onu evlendirmeye karar verir. zehra ile tanıştırır ve evlenirler.
yazar bu anları uzaktan izlerken bir yandan da bu mekanları gezer. yol arkadaşı yasemen ile tebriz'e, batum'a gider. geçmişini gördüğü yerlerin şmdisini de ihmal etmez. zaten bu yolculuklar sırasında bu hikayeyi görmektedir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder